- Gürültü
- Titreşim
- Termal konfor
- Basınç
- Radyasyon
1. GÜRÜLTÜ
Ses kaynağından 1 metre uzaklıktaki ses basıncı sesin gücü olarak bilinir. Ses basıncının birimi dB'dir.
Gürültüyü meydana getiren sesler 3 şekildedir.
Subsonik sesler: Frekansı 20 Hz'den düşük olan sesler
İşitilebilen sesler: Frekansı 20 Hz ile 20 kHz arasında olan sesler
Ultrasonik sesler: Frekansı 20 kHz'den yüksek olan sesler
Faydalı bilgiler:
- Gürültünün insanlar üzerinde fizyolojik ve psikolojik olmak üzere 2 tür etkisi vardır.
- Sağlıklı insan kulağı 20 micropascal ile 200 pascal arasındaki sesleri rahatça duyar.
- Her 3 dB'lik artış sesi ikiye katlar. Her 10 dB'lik artış ise sesi 10 kat arttırır.
- İşitme kaybı iletim tipi işitme kaybı ve algı tipi işitme kaybı olmak üzere ikiye ayrılır.
- Gürültülü ortamlarda çalışanlarda, her 6 ayda bir kulak odyogramları alınmalı ve işitme kaybı görülenlerde gerekli tedbirler alınmalıdır.
- İSG Tüğüzü madde 22 "Ağır ve tehlikeli işlerin yapılmadığı yerlerde gürültü derecesi 80 dB'i geçmeyecektir. Daha çok gürültülü işlerin yapılması gereken işlerde gürültü derecesi en çok 95 dB olabilir"
- 85 dB'i aşan işyerlerinde en fazla 7.5 saat çalışılabilir.
- Kaynağında yapılan gürültü ölçümleri ses kaynağının 1 metre uzağından ve kulak seviyesinden yapılmalıdır.
- Gürültü Yönetmeliği'ne göre 8 saatlik çalışma için gürültünün maruziyet etkin değeri 80 dB'dir. Gürültünün yine 8 saatlik çalışma için sınır değeri 85dB'dir. Gürültünün değeri hiçbir koşulda 87 dB'i geçemez.
2. TİTREŞİM
Titreşim bir denge noktası etrafındaki mekanik salınımdır. Titreşimi, titreşimin frekansı ve şiddeti belirler.
Faydalı bilgiler:
Titreşim bir denge noktası etrafındaki mekanik salınımdır. Titreşimi, titreşimin frekansı ve şiddeti belirler.
Faydalı bilgiler:
- El-kol-vücudun titreşim geçirme oranı 5 Hz'de en yüksek bulunmuştur. İkinci MAK düzey ise 20 Hz ile 30 Hz arasındadır.
- Titreşimden kaynaklanan meslek hastalığının yükümlülük süresi 2 yıldır.
- El-kol titreşimi için 8 saatlik çalışmalarda günlük maruziyet sınır değeri 5 m/s2, 8 saatlik çalışmalarda günlük maruziyet etkin değeri 2.5 m/s2'dir. Bütün vücut titreşimi 8 saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet sınır değeri 1.15 m/s2, 8 saatlik çalışma süresi için günlük maruziyet etkin değeri 0.5 m/s2 olacaktır.
- Titreşim yapan aletlerle çalışanların en az 6 ayda bir sağlık muayeneleri yapılacak, özel sağlık kontrolleri tutularak takip altına alınacak, ilk belirtiler görüldüğünde bu işlerden ayrılarak derhal kontrol ve tedavi altına alınacaktır.
3. TERMAL KONFOR
Çevre ile iletişimde olan insanın duyduğu memnuniyeti ifade eder. Termal konfor, ısı iletimi, konveksiyon, radyasyon, ısı kaybı ve buharlaşma'dan etkilenir. Termal konfor insan metabolizmasının ürettiği ısı ve insanın çevresini saran ısı ve bu ısıyı etkileyen faktörler dengeli olduğunda sağlanır.
Faydalı bilgiler:
- İSG tüzüğüne göre bağıl nem %30 ile %80 aralığında olmalıdır.
- Hava akım hızı 0.3 ile 0.5 m/s2 aralığında optimum konfor sağlanır.
- Çalışanın başı ile ayakları arasındaki sıcaklık farklı 1 (bir) dereceyi geçmemelidir.
Basınç, bir yüzey üzerine etkide bulunan dik kuvvetin birim alana düşen miktarıdır. Katı, sıvı ve gazlar ağırlıkları nedeniyle bulundukları yüzeye bir kuvvet uygularlar. Kuvvetin kaynağı ne olursa olsun birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç, bütün yüzeye dik olarak etki eden kuvvete de basınç kuvveti denir. Basınç birimi BAR veya Newton/cm2'dir.
Faydalı bilgiler:
- Atmosfer basıncından daha yüksek ve daha düşük basınçlı yerlerde çalışan işçilerde kalp, dolaşım ve solunum rahatsızlıkları görülebilir.
- Basınç değişiklikleri nedeni ile görülen akut hadiselerinde yükümlülük süresi 3 gün, diğer hadiselerde ise yükümlülük süresi 10 yıldır.
- Basınç altında çalıştırılacaklara akciğer ve sinüs grafisi çekilmelidir. Büyük eklemler, işe girişte ve her yılki periyodik muayenede radyolojik olarak incelenmelidir. Bu inceleme işçi işten ayrıldıktan sonra 2 yıl boyunca tekrarlanmalıdır.
5. RADYASYON
Radyasyon veya ışınım, elektromanyetik dalgalar veya parçacıklar biçimindeki enerji yayımı ya da aktarımıdır.
Faydalı bilgiler:
- Alfa ışınları ağır parçacıklar olup çok uzağa gidemezler. Havada yaklaşık 5 cm'lik mesafedeki bir kağıt tabakasını veya aleminyum levhayı geçemezler. Solundukları veya yutuldukları takdirde zararlıdırlar.
- Beta ışınları cilt üzerinde yanık etkisi meydana getirirler. Adele içinde birkaç milimetre kadar etki ederler.
- Nötron ve proton ışınları oldukça tehlikelidir.
- Gama ışınları nitelik bakımından X ışınlarına benzerler. Dokulara derinliğine ilerler ve tahrip ederler. Endüstride radyasyonun işçilerde meydana getirdiği akut ve kronik etkiler meslek hastalığıdır.
