Kaldırma Araçlarında İş Sağlığı ve Güvenliği

Kaldırma araçları çeşitli yükleri, çeşitli yüksekliklere kaldırabilme yetisine sahiptirler. Yüklerin kaldırıldığındaki sahip oldukları potansiyel enerji başlıca bir tehlikedir. Bu nedenle yüklerin güvenli taşınmasından veya kaldırılmasından doğan risklerin yok edilmesi ve tehlikelerin kontrol altında tutulması gerekir.


Faydalı bilgiler:
  1. Kaldırma makinaları ve araçları her çalışmaya başlamadan önce, operatörleri tarafından kontrol edilecek ve çelik halatlar, zincirler, kancalar, sapanlar, kasnaklar, frenler ve otomatik durdurucular, yetkili teknik bir eleman tarafından üç ayda bir bütünüyle kontrol edilecek ve bir kontrol belgesi düzenlenerek işyerindeki özel dosyada saklanacaktır.
  2. Manuel çalışan makineler ve kaldırma araçları için statik deney katsayısı 1.5'tir. Diğer makineler için bu katsayı 1.25'tir. Dinamik deney katsayısı ise 1.1'dir.
  3. Yükler dik olarak kaldırılmalıdır. Eğik olarak kaldırmanın zorunlu olduğu hallerde manevralar, sorumlu bir elemanın gözetiminde yapılarak yük salınımları kontrol altına alınmalıdır.
  4. Kaldırma makinalarında yüklerin kaldırılmaları, indirilmeleri veya taşınmaları, yetiştirilmiş manevracılar tarafından verilecek el ve kol işaretlerine göre yapılır.
  5. Bir kaldırma makinasında birden çok görevli bulunduğu hallerde, kaldırma makinası operatörü, bağlayıcı, sapancı veya diğer görevlilerin yalnız birinden işaret alır. İşaretçi, operatör tarafından kolayca görülebilecek bir yerde durmalıdır. Operatör, her kim tarafından verilirse verilsin, her dur işaretini daima yerine getirmelidir.
  6. Operatörler, kaldırma makinalarında yük asılı bulunduğu sürece makinalarının başından ayrılamazlar.
  7. Açık havada çalışan vinçlerin kabinleri kapalı olmalıdır. Bu kabinlerin, operatöre en geniş görüş alanını sağlayacak şekilde yukarı kaldırılabilen sürgülü pencereleri bulunmalıdır. Ayrıca soğuk havalarda içi ısıtılabilmelidir.
  8. Hareket halindeki vinç kabinleri içinde veya vinç arabaları üzerinde, yalnız görevli kimseler bulunmalıdır. Kimsenin yük üzerine binmesine veya boş halat ve kancalara asılmasına izin verilmemelidir.
  9. Kaldırma araçlarının kancalarının güvenlik kat sayısı (taşıma gücü), taşıyacakları yükün en az; el ile çalıştırılanlarda 3 katına, mekanik olarak çalışanlarda 4 katına ve erimiş maden veya yakıcı veya aşındırıcı (korozif) maddeler gibi tehlikeli yükleri taşıyanlarda ise, 5 katına eşit olmalıdır.
  10. 5 ton veya daha fazla yük kaldıran raylı vinçlerde, 2 elektrikli fren veya bir elektrikli ve bir mekanik fren bulunmalıdır.
  11. Kaldırma araç ve makinalarında meydana gelen herhangi bir aksaklık halinde, yükleri bulundukları durumda tutabilecek güçte frenler bulunmalıdır.
  12. Çelik halatların güvenlik kat sayısı 6 dan aşağı olmayacaktır ve halatların ek yerleri, halkaları, başlık ve bağlantıları halatların kaldıracağı en ağır yüke dayanıklı olmalıdır.
  13. Kaldırma veya çekme işlerinde kullanılan ip halatlar,iyi cins kenevirden veya benzeri elyaftan yapılacak ve bunların kopmaya karşı, güvenlik kat sayıları en az 3 olacaktır.
  14. 1000 kg'dan daha az olmayan azami çalışma yüklerinde yada 40.000 Nm'den az olmayan devrilme momentlerine sahip olan makineler, aşağıdaki durumlarda sürücüyü uyararak, tehlikeli hareketleri engelleyecek tertibatla techiz edilmelidir.
    • Azami çalışma yükünün yada azami çalışma momentinin yükleme nedeni ile aşılmış olması durumunda
    • Devrilme momentinin aşılmış olması durumunda
  15. Elektrikle çalışan kaldırma makinelerinde belirlenen alt ve üst noktalar geçildiğinde, elektrik akımını kesecek tertibat olmalıdır.